Skender

Wie gehoopt had dat de rellen in Frankrijk wel vanzelf zouden stoppen eens de ramadan voorbij was, heeft ongelijk gekregen. Het geweld blijft niet alleen duren, het wordt zelfs erger. Intussen is iedereen op zoek naar een verklaring. De burgemeester van Aulnay-sous-Bois begrijpt er niets van: "Het Front National krijgt hier al jaren geen stemmen meer" zei hij tijdens zijn optocht zaterdag. Tja, wat moet je zeggen als politicus als je de schuld niet kunt steken op die verzuurde rechtse provocateurs?

Het is al zo ver gekomen dat Iran een oproep deed aan de Franse regering om de mensenrechten te respecteren en om vreedzaam in te gaan op de eisen van de relschoppers! Sinds wanneer maken de Iraanse theocraten zich zorgen over mensenrechten? De ayatollah's staan dus achter de eisen, terwijl in het westen niemand nu eigenlijk echt weet wat die eisen dan wel mogen zijn. Ook de Turkse premier Erdogan weet meer dan wij. Volgens hem draaien de rellen om het verbod op hoofddoeken. Zou Erdogan zich dan zorgen maken dat het geweld ook naar Turkije zou overslaan? De Turkse en de Franse wet over het dragen van hoofddoeken lijken namelijk verdacht veel op elkaar. Met dat verschil natuurlijk dat Erdogan die wet al jaren probeert af te schaffen terwijl ze in Frankrijk nog maar pas werd ingevoerd.

Hoewel er in het begin gesproken werd over wat 16-jarigen die zich gediscrimineerd voelen en hun woede wat gingen koelen op andermans auto, wordt het nu steeds duidelijker dat er weldegelijk een vorm van organisatie achter de rellen zit. Zo werd er een heuse molotov cocktail fabriek gevonden en beweert de politie dat verkenners op motoren in de gaten houden waar de politie zit en de relschoppers per GSM verwittigen. Misschien gaat het ook hier zoals het bijvoorbeeld in Noord-Ierland gaat: eerst begint een groepje jongeren een veldslag met de politie, maar al gauw komen de echte terroristen om het "protest" te recupereren voor hun politieke agenda en om de leiding over de gevechten over te nemen. Al blijft het in Frankrijk voorlopig gelukkig gaan om aanslagen met vrij primitieve middelen.

Deze redenering gaat er dus van uit dat de rellen een politieke boodschap hebben. Of dat zo is, is niet helemaal duidelijk. Geen enkele organisatie lijkt de rellen "op te eisen" en gezien de relschoppers ook journalisten aanvallen lijken ze niet meteen bereid hun eisen kenbaar te maken. De media doen wel wat gokken en vooral linkse politici helpen daar graag bij door te wijzen op de slechte leefomstandigheden in de buitenwijken van verschillende Franse grootsteden. Europees Commissaris Danuta Hübner (die als ex-communiste natuurlijk alles weet over de leefomstandigheden in woonkazernes) heeft zelfs al beloofd dat ze zal onderzoeken of er niet wat extra Europees geld naar Frankrijk kan gaan om de steden gezelliger te maken. Waarschijnlijk ziet ze die extra subsidies als een beloning voor de mannier waarop de jongeren uit de buitenwijken er in geslaagd zijn hun problemen op de politieke agenda te plaatsen. Ze hebben de voorbije dagen immers getoond hoe je in een democratisch land je mening kan laten horen en hoe je de politieke emancipatie van jezelf en je lotgenoten kunt bewerkstelligen.

In Clichy-sous-Bois, waar het allemaal begon, hield de politie al lang geen patrouilles meer, maar toen op 27 oktober een vrouw belde omdat ze vanuit haar appartementje enkele "jongeren" zag inbreken in een auto, kon de politie niet anders dan reageren. Het vervolg van het verhaal is gekend: 2 jongeren denken dat ze achtervolgd worden, slaan op de vlucht, zijn onvoorzichtig en komen om. Onmiddellijk staat de wijk in rep en roer. De politie moet vluchten, maar komt terug met versterking, de plaatselijke jongeren zijn niet van plan "hun wijk" te laten heroveren en de "oorlog" begint.

Zouden de jongeren die nu een oorlog uitvechten om de politie uit hun wijken te houden echt meer aandacht eisen van de politici? Zouden ze echt de leefbaarheid van hun wijken willen verbeteren? Zou iemand die een propere, veilige wijk wil, met molotov cocktails naar de politie gooien? Of zouden ze integendeel "baas in eigen wijk" willen zijn? Dat zijn ze trouwens jarenlang geweest. In wijken als Clichy-sous-Bois, waar 80% van de bewoners moslims zijn, durft al jaren niemand nog varkensvlees te verkopen uit vrees voor represailles. Jongerenbendes zijn er in geslaagd door intimidatie en geweld de islamitische leefregels op te leggen aan alle bewoners. Meisjes worden systematisch verkracht of zelfs in brand gestoken als ze zich westers durven kleden. Politici durven daar niet op reageren. Ze lieten de boel dus jaren verzieken en lieten de slachtoffers aan hun lot over. Nu de politie toch een voet op islamitisch grondgebied heeft gezet, is de boel ontploft.

Zijn dit dan rellen van criminele bendes die vrezen dat de politie hun wijken opnieuw onder controle wil krijgen? Of hebben ze ook een religieuze dimensie? Volgens de New York Post zijn de relschoppers uit op de invoering van autonome religieuze regio's. In die gebieden zouden dan de islamitische wetten gelden. Ze zouden zelfs eigen rechtbanken hebben. De inspiratie voor dit systeem zou komen uit het Ottomaanse rijk waar dergelijke regio's "miletten" genoemd werden. Ook de Allahu Akbar-kreten en de aanvallen op kerken en op een synagoge lijken in de richting te wijzen van religieuze beweegredenen, bovendien valt het op dat op sommige plaatsen handelszaken van islamitische eigenaars gespaard worden en dat er zo goed als geen niet-islamieten aan de rellen deelnemen.

Maar misschien is dit doemdenken. Misschien hebben de jihad-strijders in Frankrijk toch niet zoveel invloed als sommigen vrezen. Maar het is zeker zo dat de huidige situatie een uitgelezen kans is voor hen om hun positie te versterken.

(De afbeelding van de 3 gemaskerde jongemannen is afkomstig uit dit filmpje. De andere afbeeldingen komen uit deze uitzending van het Nederlandse TV-programma Netwerk.)